Milli Edebiyat topluluğu içerisinde tiyatro ile uğraşmış olan isimlerden biri olan Müsahibzade Celal, II.Meşritiyet'in ilanından sonra (1908) Tercüme Odası'ndaki memurluk görevini bırakmış ve tamamen tiyatroya yönelmiştir. İlk tiyatrosu 1913 yılında (Manakyan Efendi Kumpanyası tarafından) sahnelenmiş olan Köprülüler'dir. 1917-23 yılları arasında tekrar memurluğa dönen yazar, bu dönemde İstanbul Operet Tiyatrosu'nda oynanan müzikli tiyatrolar yazmıştır. (Arkadaşları ile birlikte İstanbul Operet Tiyatrosu'nu kurmuştur.)
Küçük yaşlardan itibaren karagöz, orta oyunu gibi geleneksek tiyatroya ilgi duyan sanatçı, konaklarda orta oyunu oynamış ve zenne rolündeki başarısından dolayı arkadaşları ona Kocakarı Celal lakabını takmıştır. Tiyatrolarının konusunu Osmanlı tarihinden, farklı dönemlerin sosyal yaşantısı, gelenekleri, adetleri, inançları, düşünce yapısı oluşturur. Bu konuların gülünç yönleri (karikatürize edilmiş tipler) ele alınarak sosyal eleştiride bulunulmuştur. Yazarın tiyatrolarının yapısı töre komedisine benzemektedir. Tiyatrolarında karakterleri ele aldığı dönemin dili ve üslubunda konuşturan yazarın eserleri teknik açıdan güçlü değildir.
Müsahibzade Celal'in hiciv komedisine yöneldiği ilk eseri İstanbul Efendisi'dir. Tiyatrolarında geleneksel unsurlar (orta oyunu, karagöz, meddah vb.) ile modern unsurları (batı tiyatrosu) birleştirmiştir.
Eserleri;
- Feryat (Eski Sis Kafisiyle Vezinsiz Dehre adlı 44 beyitten oluşan manzume Tevfik Fikret'in Sis adlı şiirine naziredir.)
- Köprülüler (Tiyatro)
- İstanbul Efendisi (Tiyatro)
- Lâle Devri (Tiyatro)
- Macun Hokkası (Tiyatro)
- Yedekçi (Tiyatro)
- Kaşıkçılar (Tiyatro)
- Atlı Ases (Tiyatro)
- Demirbaş Şarl (Tiyatro)
- İtaat İ'lamı (Tiyatro)
- Fermanlı Deli Hazretleri (Tiyatro)
- Kafes Arkasında (Tiyatro)
- Aynaroz Kadısı (Tiyatro)
- Bir Kavuk Devrildi (Tiyatro)
- Mum Söndü (Tiyatro)
- Pazartesi-Perşembe (Tiyatro)
- Gül ve Gönül (Tiyatro)
- Balaban Ağa (Tiyatro)
- Selma (Tiyatro, Dram)
- Gülsüm/Türk Kızı (Tiyatro, Dram)
- Genç Osman (Basılmamış Tiyatrosu, Dram)
- Moda Çılgınlıkları (Basılmamış Tiyatrosu)
- Sinan Çelebi (Yarım kalmış romanı)
- Eski İstanbul Yaşayışı (Gözlem-İnceleme)
Yorumlar
Yorum Gönder