Devletin çeşitli kademelerinde görev yapmış olan Ahmet Vefik Paşa, dil konusunda yaptığı çalışmaları ve tiyatro çalışmalarıyla ün kazanmıştır. Ahmet Vefik Paşa'nın dil konusundaki bilinçli tavrı dikkat çekicidir. Osmanlıcaya iyice yerleşmiş olan Arapça ve Farsça kelimelerin etkisiyle unutulan kelimeleri yeniden Türk diline kazandırmayı ve kaba Türkçe olarak görülen halk deyimlerini, sözlerini yeniden hakkettiği değeri kazandırmayı amaçlamıştır. Türk dilinin önemini fark etmiş ve dille ilgili önemli çalışmalara imza atmıştır. Kimsenin Türkçenin diğer Türk Lehçeleri ile ilişkisine ilgi duymadığı bir dönemde Ahmet Vefik Paşa, Türkçe bir sözlük yapma çalışmalarına girişmiş ve Lehçe-i Osmanî adlı sözlük çalışmasını ortaya çıkarmıştır.
Sanatçı tiyatro eserlerinde de halk diline inen, halkın yaşantısını, gelenek ve göreneklerini yansıtan eserler vermiştir. Ahmet Vefik Tiyatro anlayışında Şinasi'nin takipçisidir. Gerçek hayattan uzak, sosyal mesajlarla yüklü tiyatro eserleri yerine gerçek hayata uygun eserler vermeyi tercih etmiştir. Moliere'den adapte olan tiyatro eserlerinde karakterlere milli bir kimlik kazandırmıştır. Türk geleneği ve kültürüne uygun karakterler yaratarak milli eserler oluşturmuştur. Batı tiyatrosu ile geleneksel tiyatroyu kaynaştırmıştır. Dil konusundaki tutumu tiyatro eserlerinde de görülür. Tiyatrolarının dili sadedir. Eserlerinde halk tarafından kullanılmayan Arapça ve Farsça kelimeleri neredeyse hiç kullanmaması, olabildiğince halk dilini kullanması onu çağdaşlarından ayıran bir özelliğidir.
Fransa'ya gittiği yıllarda ilgi duymaya başladığı tiyatro türünü, Batı tiyatrosunu, yakından takip etmiş olan Ahmet Vefik Paşa, Bursa valiliği sırasında Bursa'ya bir tiyatro binası yaptırmış ve tiyatronun İstanbul dışına çıkmasına katkıda bulunmuştur. Türk dilinin ve Türk tiyatrosunun gelişimine önemli katkılarda bulunmuş isimlerden biridir. Türkçülük akımına bağlı isimlerdendir.
Eserlerinde klasisizm akımına bağlıdır.
Eserleri:
- Adamcıl (Tiyatro)
- Don Civanı (Tiyatro)
- Savruk (Tiyatro)
- Tartuffe (Tiyatro)
- Dudu Kuşları (Tiyatro)
- İnfial-i Aşk (Tiyatro)
- Kadınlar Mektebi (Tiyatro)
- Kocalar Mektebi (Tiyatro)
- Okumuş Kadınlar (Tiyatro)
- Azarya (Tiyatro)
- Dekbazlık (Tiyatro)
- Tabib-i Aşk (Tiyatro)
- Yorgaki Dandini (Tiyatro)
- Zor Nikah (Tiyatro)
- Zoraki Tabip (Tiyatro)
- Lehçe-i Osmanî (Sözlük)
- Müntehabat-ı Durub-ı Emsal (Atasözü derlemesi)
- Fezleke-i Tarih-i Osmanî (Tarih)
- Şecere-i Türk (Ebulgazi Bahadır Han'dan çeviri)
Yorumlar
Yorum Gönder