Tanzimat'ta Bir Kadın Yazar: Fatma Aliye Hanım

      

         Türk edebiyatının ilk kadın romancısı olan Fatma Aliye Hanım, devrin önemli devlet adamlarından olan Ahmed Cevdet Paşa'nın kızıdır. İyi bir eğitim gören Fatma Aliye Hanım, ilk olarak yazılarından 'Bir Kadın' takma adını kullanmıştır. Tercüme-i Hakikat gazetesinde aynı takma adla kadınlarla ilgili yazılar yayımlayan Fatma Aliye Hanım, 'Sürat: Eiler'in Prensese Yirmi Birinci Mektubu' adlı yazısıyla birlikte gerçek adıyla eserlerini yayımlamaya başlamıştır. 

              Ahmet  Mithat Efendi, Fatma Aliye'nin hocası ve aynı zamanda  eserlerini yayımlamasında ona destek olan kişidir. Onunla birlikte "Hayal ve Hakikat" adlı romanı yayımlamıştır. Ahmet Mithat Efendi onun monografisini yazarak aynı zamanda Türk edebiyatında bir kadın yazarın hayatını anlatan ilk monografiyi yazmış olmuştur. 

            Eserlerinin sanatsal değeri fazla olmasa da Fatma Aliye Hanım, Türk edebiyatına kadınlarında yazar olarak dahil olması açısından önemli bir isimdir. Sanat, edebiyat ve kültürel konularla ilgilenmiştir ve kadınların eğitim almasının gerekliliği ile ilgili yazılar yazmıştır. 

           Tanzimat devri ara nesil sanatçılarından olan Fatma Aliye; evlilik, kadın ve eğitim gibi konular üzerine eserler vermiş, Tercüman-ı Hakikat'te ve çeşitli kadın dergilerinde yazılarını yayımlamıştır. Batı dillerinden ve Arapçadan çeviriler yapan sanatçı çeviri yoluyla edebiyat dünyasına adımını atmıştır.(Meram, ilk çevirisi, aynı zamanda ilk kadın çevirmen olarak bilinir.) 

           Eserleri:
  • Meram (Çeviri)
  • Hayal ve Hakikat (Roman)
  • Nisvân-ı İslam (Osmanlı'da evlilik, cariyelik gibi konular üzerine )
  • Muhadarat (Roman)
  • Refet (Roman)
  • Ûdî (Roman)
  • Levâyih-i Hayat  (Mektup Roman)
  • Enîn (Roman)
  • Taaddüd-i Zevcat'a Zeyl (Makale)
  • Terâcim-i Ahvâl-i Felâsife  
  • Tedkîk-i Ecsâm 
  • Ahmet Cevdet Paşa ve Zamanı 

Yorumlar